Các du khách khi đến Tây Bắc sẽ được người Thái, Mường, Nùng, Tày,… mời thưởng thức món cơm lam, một món ăn ngon, đậm thơm hương rừng, chế biến công phu độc đáo, nổi tiếng khắp núi rừng nơi đây.
Theo người Thái, để làm được món cơm lam ngon, trước tiên cần tìm được ống tre hoặc ống nứa thon dài không to, không nhỏ và phải là cây còn non, tươi xanh ở vỏ để nấu cơm. Gạo dùng để làm món ăn phải là gạo “nếp cái hoa vàng”. Hạt gạo tròn và đẹp, nấu lên vừa đậm đà, vừa có mùi thơm.
Gạo được vo sạch, đem ngâm từ 6 đến 8 giờ, thêm chút gừng và tiêu rồi trộn đều. Sau đấy, ta nhét gạo vào ống nứa rồi thêm nước. Không nén chặt, mà để cách miệng ống năm centimét, khi gạo chín nở sẽ tự bít đầy ống. Nếu ống ít nước, có thể thêm nước suối nguồn.
Sau đó, đem nút miệng ống lại bằng lá dong hay lá chuối khô. Đốt lửa rồi dựng các ống quanh lửa, có thể nướng ống cơm lam bằng than củi, than tre hoặc rơm khoảng một giờ. Khi mùi thơm bốc lên là cơm đã chín.
Bóc tách lớp vỏ bên ngoài của ống cho tới khi thấy phần cơm dài thành khúc đúng bằng chiều dài ống nứa. Khi ăn cơm, thì bẻ khúc cơm thành miếng. Cơm có thể ăn cùng muối vừng và thịt gà.
Công thức và nguyên liệu chế biến món ăn không hề cầu kì, khó kiếm nhưng đây là món ăn thuận theo âm dương ngũ hành. Gạo được nấu trong ống tre (Mộc), với nước suối (Thủy), bằng lửa nhỏ (Hỏa), trên mặt đất nơi núi rừng hoang dã (Thổ). Nếu đến Tây Bắc mà không thưởng thức món ăn này sẽ là một thiếu sót lớn trong chuyến du lịch của bạn.
Quỳnh Mai – Saostyle.vn
