Sau lễ trao giải lần này, công chúng thực sự có nhiều điều để “bàn tán”, từ câu chuyện sự cố “trao nhầm giải” đáng tiếc đến chiến thắng bất ngờ của bộ phim Moonlight đã khiến khán phòng hôm đó ai nấy đều ngỡ ngàng.Moonlight được dựng lại dựa trên cuốn tiểu thuyết mang tên In Moonlight Black Boys Look Blue (tạm dịch: Những chàng trai da đen buồn bã dưới ánh trăng) của tác giả Tarell Alvin McCraney. Tác giả của cuốn truyện đã bắt tay cùng đạo diễn Barry Jenkins viết kịch bản cho bộ phim và kịch bản này đã giành được giải thưởng “Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất”.“Moon light” phác hoạ cuộc đời đầy biến cố và nước mắt của Chiron qua ba lát cắt – ba giai đoạn cuộc đời cậu: từ cậu nhóc “Little” ít nói (Alex Hibbert thủ vai); đen cậu học sinh tuổi mới lớn nhạy cảm Chiron (Ashton Sanders thủ vai) và chàng thanh niên trải đời Black (Trevante Rhodes thủ vai).
Moonlight đã nhận được đánh giá cao từ phía các nhà phê bình ngay từ khi bộ phim mới ra mắt, nhưng đối với khán giả, bộ phim chưa tạo được nhiều dấu ấn. Vậy những yếu tố gì đã giúp bộ phim có sự đầu tư chi phí thấp như Moonlight giành được giải thưởng danh giá nhất của làng điện ảnh thế giới năm nay?
Moonlight – thêm một tác phẩm nhân văn xuất sắc về đề tài đồng tính của Hollywood
Trong thời kỳ xã hội nhiều biến động và nhiều xung đột nội tại, những tác phẩm nghệ thuật dù là văn học, điện ảnh hay mỹ thuật có chiều sâu về những đề tài xã hội đều nhận được sự quan tâm của giới chuyên môn và công chúng. Một trong những vấn đề đã được nhiều người làm nghệ thuật khai thác đó là xung đột sắc tộc, đặc biệt là cộng đồng người Mỹ gốc Phi với cuộc sống dường như chìm đắm trong nghèo khó, ma tuý, sự khinh miệt và bế tắc.Moonlight cũng là câu chuyện về cuộc đời một cậu bé gốc Phi lấy bối cảnh là thành phố biển xinh đẹp Miami. “Little” lớn lên trong hoàn cảnh túng thiếu điển hình của những người dân da màu khi cha cậu mất sớm, còn mẹ thì ngày đêm chìm đắm trong làn khói trắng. Tất cả những niềm vui tuổi thơ của Little chỉ thu gọn ở màn hình chiếc TV độc nhất, nhưng sau rồi niềm vui duy nhất ấy cũng bị bán đi để lo cho những cơn nghiện của mẹ cậu.
Điều khó khăn hơn cả đó là Little lại mang nét tính cách dịu dàng khác hẳn phong thái của những người da màu trong cộng đồng cậu sống. Sự dịu dàng ấy chính là cái cớ để chúng bạn bắt nạt cậu, dồn cậu vào những bế tắc không lối thoát. Little cứ câm lặng chịu đựng cuộc sống trăm bề buồn khổ như vậy cho đến khi cậu gặp Juan – gã đàn ông buôn ma tuý nhưng lại sống đầy cao thượng. Juan thấy được tuổi thơ của mình qua đôi mắt đượm buồn của Little, sự đồng cảm đã khiến anh cùng Teresa – cô bạn gái xinh đẹp của mình không ngần ngại sẻ chia những câu chuyện, những lời động viên, sự yêu thương trân trọng đến cậu bé.
Juan còn truyềm cho “Litte” tình yêu với biển cả qua những con sóng vịnh Caribe dưới ánh trăng sáng. Bên cạnh hai người bạn tốt Juan và Teresa, “Little” đã tìm được người bạn thân đầu đời tên là Kev. Kev chính là người đã truyền động lực cho “Little” đối mặt với lũ đầu gấu hay bắt nạt cậu suốt thời gian qua.Khi “Little” đã trở thành cậu bé Chiron mới lớn, người ta vẫn thấy ở cậu bé cái nét dịu dàng, nhạy cảm “không đúng chất da đen” như ngày nhỏ, thậm chí điều này càng ngày càng rõ rệt. Nét tính cách ấy rõ rệt đến mức đủ để cho chính Chiron và những người xung quanh biết cậu là người đồng tính. Sinh ra là một người da đen trong cộng đồng Mỹ vẫn còn nhiều dư âm của phân biệt chủng tộc, màu da đã là một thiệt thòi, vậy mà cậu bé Chiron mới lớn còn phải đối mặt với sự miệt thị nữa của mọi người xung quanh khi cậu là một người đồng tính. Cuộc sống của cậu bé ngày càng trở nên bế tắc khi mẹ cậu – bà Paula ngày càng chìm sâu trong nghiện ngập còn người bạn thân Juan thì giờ chẳng thể ở cạnh cậu nữa…
Bấy giờ Chiron chỉ còn Kevin là chỗ dựa. Cậu bạn thuở ấu thơ ngày nào đã trở thành cậu thanh niên điển trai, mạnh mẽ và là chỗ dựa cho tâm hồn mỏng manh của Chiron.
Vậy nhưng Chiron đã chọn cho mình một hướng đi khác. Những thước phim về cuộc đời cậu trai da màu đồng tính chuyển qua những phân cảnh của tuổi trưởng thành. Chiron giờ đã trở thành “Black” – một chàng thanh niên với vẻ ngoài cơ bắp cuồn cuộn và đang trên con đường thực hiện những giấc mơ còn dang dở…
Qua ba lát cắt cuộc đời của Chiron, Moonlight dường như đã làm được nhiều hơn là kể về cuộc đời của một cậu trai da đen đồng tính trước sóng gió và miệt thị, mà bộ phim đã xây dựng được một nhân vật mang tính điển hình hơn bao giờ hết. Nhân vật chính mang nỗi đau của không chỉ riêng anh mà là những tâm sự thầm kín của cả một cộng đồng anh ta thuộc về. Đó là sự bất lực của những người da màu trước dòng chảy phân biệt, là sự cô đơn của những tâm hồn mang giới tính thứ ba, là tuổi thơ thiếu thốn trăm bề trở thành những vết sẹo mãi mãi trong tâm hồn.
Moonlight chứng minh cho sự công minh của Oscar
Trước đêm trao giải, đã có không ít bài báo viết về chiến thắng trong tầm tay của Lala Land. Với 14 đề cử trong tay, Lala Land san bằng kỉ lục của All about Eva. Người ta dự đoán Lala Land chính là cái tên được xướng lên cho giải thưởng cao quý nhất của lẽ trao giải Oscar bởi lẽ bộ phim đã có sự chuẩn bị hoàn hảo từ khâu chuẩn bị cho đến lúc công chiếu. Nhưng chiến thắng đã thuộc về Moonlight như một hiện tượng của lịch sử Oscar.
Lala Land đã ẵm về hầu hết các giải lớn trước đó khiến cho khán giả nghĩ rằng không còn cơ hội cho một bộ phim không được đầu tư nhiều như Moonlight. Vậy nhưng điều kì diệu đã xảy đến với Moonlight và A24 – nhà phân phối của bộ phim.Tuy là “đàn em” sinh sau đẻ muộn (năm 2012) nhưng A24 đã từng khẳng định tầm ảnh hưởng sâu sắc của mình trong giới làm phim độc lập. Trong ngành công nghiệp điện ảnh đầy khắc nghiệt, những bộ phim kinh phí trung bình như Moonlight vẫn thường bị những nhà đầu tư thẳng thừng từ chối nhưng A24 vẫn là một bệ phóng hoàn hảo cho bộ phim.Bộ phim để lại những ấn tượng sâu lắng chứ không phải sự hào nhoáng nhanh trôi với lối kể chuyện chiêm nghiệm, dòng cảm xúc nhân vật tĩnh và chậm. Đối với những nhà phê bình điện ảnh, Moonlight giống như một là gió lạ và chắc chắn sẽ là tâm điểm của những giải thưởng năm nay.
Đặc biệt, sự thành công của Moonlight đã thể hiện được tính đa dạng và công minh của giải thưởng này. Oscar được biết đến là giải thưởng duy nhất được bình chọn dựa trên đánh giá của những người có vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp điện ảnh. Trong lịch sử, hầu hết người bình chọn đều là đàn ông, có tuổi, doanh nhân và đặc biệt là người da trắng. Mùa giải năm ngoái, khi toàn bộ tượng vàng Oscar đều dành cho những nghệ sĩ da trắng đã khiến cho công chúng hoài nghi về sự minh bạch của giải thưởng.
Vậy nhưng năm nay Oscar đã trao giải thưởng cao quý nhất cho một bộ phim đậm tính nhân văn về cộng đồng người Mỹ gốc Phi – một nhóm “yếu thế” trong xã hội. Sự đặc biệt của bộ phim còn xuất phát từ việc, từ diễn viên cho đến đạo diện – tất cả họ đều là những nghệ sĩ da màu với mong muốn trải lòng về cuộc đời của họ, của những mảnh đời quanh họ. Moonlight là một tiếng nói nhẹ nhàng, là những lời tâm sự, đối thoại mà ai cũng nên lắng lại để sẻ chia, để cảm thông và để được gọi mở. Bộ phim đạt giải Oscar năm nay chắc chắn sẽ trở thành một kiệt tác điện ảnh quý giá của Hollywood và là một kiệt tác nghệ thuật có chiều sâu và tầm ảnh hưởng đối với công chúng thế giới.
